Hoeveel moet je ventileren?

Bij een gezin van 4 personen zal je idealiter een woning zo’n 7 keer per dag geheel willen voorzien van verse lucht. Activiteiten (frituren, roken) en ruimtes (toilet, douche) hebben invloed op je keuzes voor ventilatie. Keuzes voor de manier van ventileren gaan gelijk op met de isolatiegraad van je woning.

Er zijn verschillende vormen:

Natuurlijke ventilatie

Bij natuurlijke ventilatie laat je de natuur zijn werk doen. Dit kan met roosters boven de ramen en met kieren en naden in de woningen, denk hierbij ook aan een brievenbus. Genoeg mensen ventileren door de ramen open te zetten, vooral bij het slapen. Hoe meer je je woning echter verduurzaamt, hoe groter de noodzaak om het anders aan te gaan pakken.

Mechanische ventilatie

Bij mechanische ventilatie wordt de ‘vervuilde’ lucht door een ventilator afgevoerd naar buiten. De meest bekende is de ventilatiebox boven op de overloop van de zolder, die de keuken, badkamer en toilet afzuigen. De lucht hiervoor kan aangevoerd worden door roosters, of zoals bij de toilet en badkamer veel gebeurt, door een spleet onder de deur langs.

Een oude mechanische ventilatiebox, vanaf 10 jaar, is meestal een box op wisselstroom. Deze box vervangen door een box op gelijkstroom is zinvol voor de energiebesparing.

Decentrale WTW

Een goed geïsoleerde woning die je verwarmt met lage temperatuur, kun je beter niet ventileren met roosters boven de ramen. Die roosters veroorzaken koudeval (zelfs in gesloten toestand komt er kou vanaf). Ook de mechanische ventilatie voldoet dan al snel niet meer. Ventileren met een WTW (warmte terugwin) systeem, is dan zeer wenselijk.

Bij een WTW wordt de warmte uit de afgevoerde lucht gebruikt voor het verwarmen van de binnenkomende lucht. Terugwinning van warmte is zinvol in een goed geïsoleerd huis in de ruimtes waar je veel stookt, bijvoorbeeld de woonkamer en keuken. Er wordt dan een kleine lokale WTW in de buitengevel gemonteerd, die de woonkamer en keuken ventileert met terugwinning van warmte. Er is slechts één doorvoer in de muur nodig voor luchttoevoer en -afvoer.

In de winter ventileer je met koude en droge buitenlucht. Als je die maar blijft aanvoeren wordt de luchtvochtigheid te laag en krijg je last van droge ogen of kromtrekkend parket. Sommige WTW’s kunnen daarom ook de vochtigheid in huis op peil te houden. Je kunt er natuurlijk ook een losse luchtbevochtiger bij kopen.

Ben je toch al stevig aan het verbouwen en is het aanbrengen van meerdere aan- en afvoerkanalen geen probleem, laat je dan ook eens informeren over nieuwere systemen waarbij binnenkomende lucht wordt opgewarmd via speciale radiatoren en afgevoerd via een WTW op zolder.

Is er een vergunning nodig?

Er is geen vergunning nodig bij het aanbrengen van bovengenoemde soorten ventilatie.

Aandachtspunten

Voor uitvoering

• Het is verstandig om ook een schakelaar te nemen nabij de badkamer met een timerfunctie. Hiermee kun je zelf de ventilatie voor een bepaalde periode in een hogere stand zetten. De timer zorgt er voor, dat het na verloop van tijd, weer automatisch terugkeert in de voormalige stand. Dit is niet nodig wanneer je gebruik maakt van een luchtvochtigheidsensor. In dit geval zal het systeem automatisch een te hoge luchtvochtigheid detecteren en hier op reageren door meer lucht te verversen;
• Bespreek voor uitvoering met de installateur dat je na afloop een duidelijke instructie krijgt over de werking en het onderhoud van het systeem;
• Vraag aan de installateur of hij gebruik maakt van afzuigventielen met borging. Dit is een klemmetje dat over het brugstuk van het ventiel wordt geschoven. Door het plaatsen van deze klem kan de bladveer niet meer ingedrukt worden en kan de conus niet meer versteld worden. Dit zorgt er voor dat na reiniging van de roosters de instellingen van de ventielen niet worden gewijzigd;
• Vraag aan de installateur of het verstandig is om in de keuken en de badkamer een waarschuwingslampje te plaatsen wanneer de schakelaar op de hoogste stand staat;
• Een zorgvuldige keuze van het type ventiel en de plaats van het ventiel is erg van belang voor het ideale comfort en juiste effectiviteit. Laat je daarom van te voren goed adviseren door de installateur over de verschillende type ventielen en de plaats van de ventielen;
• Met balansventilatie is het eigenlijk niet mogelijk om een afzuigkap met open doorvoer naar buiten te gebruiken. Hierdoor zal een balansventilatiesysteem uit balans raken. Vaak wordt een recirculatie-afzuigkap (met koolstoffilter) gebruikt;
• Bij een balansventilatiesysteem is het niet nodig om ventilatieroosters in ramen te laten plaatsen.

Na uitvoering

• Zet het systeem nooit uit, behalve bij onderhoud en calamiteiten. In het geval van calamiteiten buitenshuis moet het mogelijk zijn om het systeem uit te schakelen. Dit kan door de stekker uit het stopcontact te trekken of de schakelaar in de meterkast om te zetten. Zorg dat je van te voren weet welke schakelaar van het balansventilatiesysteem is door hier bijvoorbeeld een sticker bij te plaatsen;
• In een balansventilatiesysteem zitten filters om stof en vuil uit de aan te zuigen buitenlucht te filteren. Verschoon en vervang regelmatig deze filters. Als je niet regelmatig de filters schoonmaakt en vervangt kan mogelijk schimmel ontstaan. Een gevolg hiervan is dat bewoners ziek kunnen worden. Laat je daarom goed voorlichten door de installateur over hoe je de filters moet schoonmaken en wat de aanbevelingen zijn voor het onderhoud en de frequentie van het onderhoud. In de meeste gevallen dien je minimaal 2x per jaar de filters in de wtw-unit te vervangen en 2x per jaar de filters uit te zuigen. Als je naast een drukke weg woont is het verstandig om vaker de filters schoon te maken;
• Maak eens per jaar de ventielen schoon. Dit kan met een sopje, maar let er op dat je de ventielen niet verwisseld;
• Het is aan te raden om de unit eens per 2 jaar te laten onderhouden en eens per 8 jaar de kanalen schoon te laten maken. Na een onderhoud zal de installateur het systeem opnieuw moeten inregelen;
• Het is niet nodig om te ventileren via draaiende delen (bijvoorbeeld het raam open zetten);
• Als het systeem veel geluid/herrie maakt bij het ventileren, laat het systeem dan nalopen door een specialist/installateur.